08 okt Wat kunnen ondernemers van Thomas Rau leren?

Op 6 oktober was ik één van de gasten bij de opening van De Ontwerpfabriek van vakschool voor verbeelding Cibap in Zwolle. Keynote spreker: ondernemer, architect en visionair Thomas Rau. Met een licht Duits accent en veel kwinkslagen raakte hij mij én alle aanwezigen. Op enig moment moest ik een brok in mijn keel wegslikken. Omdat je voelt dat het waar is wat hij zegt. En het confronteert je met ‘wat ga ik hiermee doen’?

Aarde = limited edition

Hij heeft de gave om direct door te dringen tot de kern. De essentie weten te vinden van wat onze drive moet zijn, zonder ‘ja, maar’. Met zijn verhaal brak hij een lans voor bewustzijn op het volgende. Ik zet het speciaal in een aparte zin omdat het zo belangrijk is. “Wij zijn gasten op aarde.” Hij legde deze simpele waarheid uit in begrippen als ‘het is een gesloten systeem’. Dit is wat we hebben, zei hij, wat we niet hebben, hebben we niet. Bijna Johan Cruijff taal. Actie nemen op urgente zaken voordat het actueel wordt. Ik kan zo nog wel even doorgaan, als ik een fotografisch geheugen had. Dit heb ik helaas niet.

Rechten van grondstoffen & materialen

Samenvattend ging zijn verhaal over hoe we met de aarde omgaan. Hij vertelde over de afvalverbrandingsovens die ervoor zorgen dat de eigenaren in de Quote 500 staan. En het klimaatverdrag dat ervoor zorgt dat de grote vervuilers beginnen met verlagen van de CO2 uitstoot als we al dood zijn. Hij heeft gelukkig ook een gamechanger. Op 10 december 2018 (op de dag van de Mensenrechten) wil Rau bij de VN de ‘Universal Declaration of Material Rights’ presenteren. Alle materialen en grondstoffen die we uit onze gastheer – de aarde – halen, moeten weer teruggegeven worden en niet belanden in de afvalverbrandingsovens. Dit betekent dat wat we produceren zo gemaakt wordt, dat het remontabel is. Je kunt het uit elkaar kunnen halen en er iets nieuws mee maken. Rau is bezig met het ontwerp van de Triodos Bank en vertelde dat zijn manier van werken is dat alle materialen zijn benoemd, gerubriceerd en geteld. Zo creëer je waarde die je – wanneer het gebouw eraan toe is – hergebruikt kan worden.

Van: Turntoo/Thomas Rau

Andere mindset

De Ontwerpfabriek in Zwolle is een plek waar studenten, ondernemers, producenten en bedrijfsleven van elkaar kunnen leren over o.a. het hergebruik van materialen. Ik stond aan de virtuele wieg van de fabriek. In 2014 vroeg Cibap mij een document te schrijven over de Ontwerpfabriek. Ik bedacht ‘de droom’ (zie foto). Ongelofelijk dat de Ontwerpfabriek nu al gerealiseerd is.
Vragen die we elkaar vaker mogen stellen zijn: “Wie is de eigenaar van de grondstof? Ben ik als consument verantwoordelijk voor de lamp als ik licht wil? Waarom worden apparaten zo gemaakt dat ze per definitie niet lang meegaan? Waarom laten we ons door marketing drijven om de nieuwste smartphone te willen hebben, terwijl de oude niet kapot is?”
Oftewel: het is de hoogste tijd dat we anders leren kijken en denken over maken. Wordt het gemaakt op een manier die teveel energie en materialen kost? Dan doen we het anders. Dit vergt een andere mindset. En die voelden de aanwezigen in het auditorium van De Ontwerpfabriek tot in hun tenen. Een appèl om de verantwoordelijkheid te nemen, ieder in zijn eigen ondernemersleven, als consument en producent.

Zijn motto ijlt nog na: “Voordenken (nadenken is te laat), identificeren en opschrijven.”